Thời điểm Cộng đồng kinh tế ASEAN hình thành đã sắp tới, song đa số doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam vẫn còn bị động, chưa được chuẩn bị cần thiết để nắm bắt cơ hội.

Cuối năm 2015, Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) sẽ chính thức hình thành, tạo nên một thị trường rộng lớn với 600 triệu dân và quy mô GDP có thể tương đương một nền kinh tế lớn thứ 7 thế giới. Theo lộ trình, thuế nhập khẩu nhiều loại hàng hóa trong khu vực sẽ bằng 0, tạo nên một dòng chảy thương mại tự do, bên cạnh sự dịch chuyển về lao động, đầu tư, dịch vụ… Với Việt Nam, ASEAN chiếm khoảng 18% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu trong giai đoạn 2005 – 2012. Do đó, AEC sẽ là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp mở rộng thị trường, song thực tế cho thấy các doanh nghiệp vẫn chưa có sự chuẩn bị tốt nhất cho sân chơi này.

Ông Nguyễn Xuân Phú – Chủ tịch Cty Cổ phần Tập đoàn Sunhouse nhận định nhiều doanh nghiệp hiện chỉ quen phục vụ thị trường nội địa, chưa am hiểu nhiều về các thị trường xung quanh nên không có những phân tích cụ thể về năng lực cạnh tranh của sản phẩm so với các đối thủ trong khu vực. Doanh nghiệp Việt rất ít để ý đến điều đó nên chắc chắn sẽ có một giai đoạn trong quá trình hội nhập doanh nghiệp sẽ bị bất ngờ vì hàng hóa nước ngoài xâm lấn rất nhanh, nhiều đơn vị có thể rơi vào cảnh khó khăn- đó  là chia sẻ ông Phú bên lề hội thảo Cộng đồng kinh tế ASEAN và chiến lược cạnh tranh cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam được tổ chức mới đây tại Hà Nội.

Còn đứng dưới góc độ chuyên gia, TS Lê Đăng Doanh cũng chỉ ra thách thức với ngành nông nghiệp, vốn là thế mạnh xuất khẩu của Việt Nam hiện tại. “Nông nghiệp 5 ăn 5 thua. Trồng trọt, lương thực thủy sản có cơ hội nhưng mia đường, đậu tương, ngô gặp khó. Chăn nuôi nguy cấp, 3 đối tượng chính là heo, gà và bò thua là chắc. Chăn nuôi gà quy mô nhỏ, không có khả năng cạnh tranh kể cả gà thịt và gà đẻ trứng nên rất dễ thua thiệt. Đối với chăn nuôi heo, Việt Nam có ưu thế nội địa vì người dân có thói quen dùng thịt tươi. Tuy nhiên, xu hướng tiêu dùng này sẽ nhanh chóng thay đổi.” - ông Doanh nhận xét.

Còn với quan điểm của chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, trước tiên, doanh nghiệp phải nắm chắc các cam kết để thực thi cho đúng, khẩn trương tái cơ cấu, xây dựng chiến lược để nâng cao năng lực cạnh tranh. Không có lời khuyên chung cho doanh nghiệp nhưng bà Lan cho rằng doanh nghiệp nào cũng phải xác định lại lợi thế để chọn được sản phẩm mục tiêu, đồng thời xây dựng chuỗi liên kết, văn hóa kinh doanh phù hợp để có chỗ đứng và đi được chặng đường dài.

Theo Diễn đàn doanh nghiệp