Dấu gỗ thủ công là một phần di sản hữu hình của Hà Nội, thể hiện tính nghệ thuật, sự khéo léo tỉ mỉ của các nghệ nhân thủ đô.
Hà Nội, một thành phố nơi truyền thống cổ xưa kết hợp hài hòa với sự năng động hiện đại, mang đến trải nghiệm độc đáo cho những ai mong muốn khám phá những con phố lịch sử. Trong số rất nhiều báu vật thủ công, những con dấu gỗ chạm khắc thủ công tinh tế là minh chứng cho tài năng và bí quyết của những nghệ nhân khéo léo của cố đô nghìn năm tuổi.
“Tôi đã làm công việc này được khoảng bốn mươi năm. Đó là nghề gia đình nên tôi bắt đầu làm từ khi còn rất nhỏ, khoảng 10 tuổi”, nghệ nhân điêu khắc dấu gỗ Phạm Đức Trí chia sẻ.
Nghề vượt thời gian
Đối với những nhà điêu khắc như ông Trí, việc gìn giữ nghề thủ công này là cơ hội để thể hiện niềm đam mê của họ đồng thời đảm bảo nó sẽ tồn tại lâu dài cho các thế hệ tương lai.
Trong khu phố cổ nhộn nhịp, nhiều du khách đi dọc phố Hàng Quạt bị hút hồn bởi những nghệ nhân bên trong những cửa hang nhỏ, miệt mài làm việc trên những khối gỗ để tạo ra những con dấu. Quá trình sản xuất phức tạp bắt đầu bằng việc lựa chọn cẩn thận loại gỗ mềm, dễ chạm khắc. Những khối này sau đó được làm phẳng và mài nhẵn để tạo thành một lớp nền hoàn hảo.
Bước tiếp theo là khắc hoa văn mong muốn lên bề mặt gỗ, từ đó xác định sản phẩm cuối cùng. Khách hàng gửi hình ảnh họ muốn khắc và người thợ sẽ tạo ra con dấu dựa trên những thiết kế đó.
Ông Phạm Minh Thiên, một thợ điêu khắc khác, giải thích: “Tôi sử dụng các dụng cụ như dao, kéo và giũa nhỏ để khắc dấu. Trước đây tôi chỉ làm đồ truyền thống cho khách hàng địa phương. Nhưng với sự mở cửa của đất nước và sự xuất hiện của khách du lịch, tôi đã phát triển các sản phẩm mới để đáp ứng nhu cầu của họ”.
Dấu ban đầu được tạo ra để xác thực tài liệu và đóng dấu các chữ cái quan trọng. Các nghệ sĩ và nhà văn cũng sử dụng chúng để in tên của họ lên tác phẩm của họ. Theo thời gian, những con dấu này đã phát triển vượt xa chức năng thực tế của chúng. Với sự phát triển của du lịch, chúng đã trở thành món quà lưu niệm quý giá cho bạn bè và gia đình.
Mang một phần Việt Nam về nhà
“Tôi rất thích những con dấu mà tôi đã mua cho bạn bè. Đây là những món quà truyền thống và mang tính thẩm mỹ. Thật tuyệt vời khi được chiêm ngưỡng tất cả các tác phẩm sáng tạo của những nhà điêu khắc này,” Alain Gerard, một khách hàng người Bỉ, cho biết. Và nói thêm: “Điều làm tôi ấn tượng là những chi tiết đẹp mắt. Thật ngạc nhiên khi họ có thể tạo ra những hình dạng chi tiết như vậy, thậm chí cả khuôn mặt, từ những dụng cụ đơn giản. Nó khá khó khăn.”
Khách du lịch đặc biệt bị thu hút bởi dấu ấn cá nhân này và nhiều người lựa chọn những con dấu được cá nhân hóa có tên, tên viết tắt hoặc thông điệp đặc biệt.
“Du khách thực sự đánh giá cao những con dấu này và những thiết kế phổ biến, trong đó có hình ảnh của Việt Nam, như áo dài, xe đạp hay người chăn trâu thổi sáo đặc biệt được quan tâm nhất. Một số người cũng yêu cầu chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh hoặc biểu tượng búa liềm. Khi mọi người mang những món quà lưu niệm này về nhà, nó giúp quảng bá hình ảnh Việt Nam trên trường quốc tế ”, ông Phạm Đức Trí nhấn mạnh.
Ông Phạm Văn Toàn, một nhà điêu khắc khác, nhớ lại câu chuyện cảm động về một giáo viên người Mỹ mua 34 con tem cá nhân cho mỗi học sinh của mình.
Ông Toàn nói: “Cô ấy nhớ từng học sinh trong số 40 học sinh của mình và mua cho mỗi em một con tem có tên riêng”.
Xưởng của ông thậm chí còn được giới thiệu trong các sách hướng dẫn du lịch bằng tiếng Nhật và tiếng Anh, làm nổi bật sức hấp dẫn của nó đối với khách du lịch quốc tế.
Đối với Amy Scott, một du khách người Anh, con dấu gỗ là món quà hoàn hảo từ Hà Nội. “Chúng tôi đưa ra một bức ảnh và chưa đầy 24 giờ sau chúng tôi đã có một con dấu độc đáo và vui nhộn. Tôi thậm chí còn gửi email yêu cầu một con dấu gỗ khác, chúng tôi rất hài lòng với con dấu đầu tiên. Thật là một món quà tuyệt vời”, cô chia sẻ.
Hàng ngàn con dấu thủ công này đã được bán từ những xưởng nhỏ trên những con phố sầm uất của Hà Nội và đi khắp thế giới. Chúng tạo thành những món quà lưu niệm ấn tượng, đồng thời lan tỏa hình ảnh một Việt Nam năng động, giàu truyền thống.
TLH
