Các thành viên WTO đều mong muốn hoàn tất công việc còn dang dở từ Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 13 (MC13) của Tổ chức này tại Abu Dhabi vào đầu năm nay và tìm cách thúc đẩy công việc tại Geneva thay vì chờ đợi một hội nghị bộ trưởng trong tương lai để đạt được kết quả, Tổng Giám đốc Ngozi Okonjo-Iweala cho biết tại một cuộc họp của Hội đồng Chung WTO vào ngày 22 tháng 5.
Phát biểu trong vai trò Chủ tịch Ủy ban Đàm phán Thương mại WTO, Tổng Giám đốc Okonjo-Iweala cho biết các cuộc tham vấn mà bà đã thực hiện với các thành viên và nhóm thành viên kể từ cuộc họp Hội đồng Chung gần nhất vào tháng 3 để lắng nghe ý kiến của họ về việc tiến hành công việc sau MC13 cho thấy “tinh thần xây dựng”, với mọi người “hào hứng hoàn thành công việc chưa xong từ Abu Dhabi”.
“Tôi rất vui khi nghe các thành viên bày tỏ quyết tâm tìm ra các con đường để chúng ta có thể làm được nhiều nhất có thể ở Geneva, thay vì chờ đợi các hội nghị bộ trưởng để đạt được những điều này,” bà nói. “Ở hầu hết mọi nhóm, có sự ủng hộ đối với quan điểm là phải có sự trao quyền chính trị cần thiết để hoàn thành công việc ở Hội đồng Chung.”
Các ưu tiên cho hành động trong WTO
Như một phần của nỗ lực thúc đẩy công việc tại Geneva, Chủ tịch Hội đồng Chung, Đại sứ Petter Ølberg của Na Uy, đã thông báo rằng một cuộc nghỉ dưỡng của các thành viên sẽ được tổ chức vào ngày 8-9 tháng 7 để suy nghĩ về cách thức công việc được thực hiện tại Geneva, làm sao để tối ưu hóa các hội nghị bộ trưởng và làm thế nào công việc tiếp tục được triển khai trong các lĩnh vực công tác khác nhau.
Mục tiêu là “đảm bảo WTO vẫn là một tổ chức hướng về phía trước — chú ý đến các công việc còn tồn đọng lâu dài và những công việc cần sự đột phá khỏi các bế tắc kéo dài,” ông nói.
Đại sứ Ølberg cho biết ông sẽ liên lạc với các thành viên trong vài tuần tới để nghe ý kiến của họ về nội dung cụ thể của cuộc nghỉ dưỡng.
Tổng Giám đốc Okonjo-Iweala cho biết bốn ưu tiên hành động mà các thành viên đã thường xuyên đề cập trong các cuộc tham vấn gần đây của bà là: trợ cấp nghề cá, nông nghiệp, cải cách giải quyết tranh chấp và tạo điều kiện đầu tư phát triển.
Tiến triển trong đàm phán về trợ cấp nghề cá
Về vấn đề trợ cấp nghề cá, Tổng Giám đốc Okonjo-Iweala lưu ý rằng các thành viên rất gần với việc hoàn tất “vòng đàm phán thứ hai” về trợ cấp nghề cá tại MC13 và có “nhiều tiếc nuối vì điều này đã không xảy ra”.
“Vì vậy, các thành viên đã nói rằng chúng ta phải hoàn tất việc này càng sớm càng tốt. Đây là ưu tiên hàng đầu và chúng ta sẽ phải làm việc rất chăm chỉ để hoàn tất trước kỳ nghỉ hè của WTO,” bà nói thêm, chỉ ra rằng đây là mục tiêu mà nhiều thành viên đặt ra.
Việc phê chuẩn Hiệp định về Trợ cấp Nghề cá, đã được thông qua tại Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 12 (MC12) vào tháng 6 năm 2022, đang tiến triển, Tổng Giám đốc Okonjo-Iweala lưu ý, với Qatar trở thành thành viên thứ 76 nộp văn bản chấp nhận của mình. Dự kiến sẽ có thêm mười văn bản chấp nhận trong những tuần tới, làm tăng kỳ vọng rằng Hiệp định sẽ có hiệu lực trong năm nay.
Tiến triển trong đàm phán về nông nghiệp
Về vấn đề nông nghiệp, Tổng Giám đốc Okonjo-Iweala cho rằng việc đạt được một đột phá trong lĩnh vực này là rất quan trọng. Bà khuyến khích các thành viên có ý tưởng về cách vượt qua bế tắc trong các cuộc đàm phán nông nghiệp nên đưa ra và ghi nhận rằng văn bản của Brazil về cách tiếp tục các cuộc đàm phán nông nghiệp là một bước tiến tích cực.
Cải cách giải quyết tranh chấp
Về cải cách giải quyết tranh chấp, Tổng Giám đốc Okonjo-Iweala cho biết bà rất vui mừng khi Đại sứ Usha Dwarka-Canabady của Mauritius sẽ làm người điều phối cho quá trình cải cách này. Bà nhấn mạnh sự cần thiết phải “sửa chữa những vấn đề cần thiết để thế giới một lần nữa nhìn nhận WTO như một tổ chức giải quyết tranh chấp đầy đủ chức năng.”
Hiệp định về tạo điều kiện đầu tư phát triển
Một ưu tiên khác mà các thành viên liên tục đề cập trong các cuộc tham vấn của bà là Hiệp định về Tạo Điều Kiện Đầu Tư Phát Triển và cách thức đưa Hiệp định này vào khuôn khổ pháp lý của WTO. Hiện nay, Hiệp định đã có 128 thành viên WTO làm đồng tài trợ, trong đó có 90 nền kinh tế đang phát triển.
Trích dẫn số liệu từ một cơ quan của Ngân hàng Thế giới cho thấy sự sụt giảm mạnh trong dòng vốn đầu tư vào các nền kinh tế đang phát triển, Tổng Giám đốc Okonjo-Iweala cho rằng bất kỳ công cụ nào giúp các nền kinh tế đang phát triển thu hút đầu tư và tạo ra việc làm đều cần được chào đón.
Vấn đề phát triển
Về các vấn đề phát triển, Tổng Giám đốc Okonjo-Iweala cho biết bà rất hài lòng với tiến triển mà các thành viên đã đạt được đối với các quốc gia kém phát triển nhất và các nền kinh tế đang phát triển tại MC13 và rằng các thành viên nên xây dựng dựa trên đà tiến này. Bà lưu ý rằng các thành viên đã bày tỏ mong muốn tiếp tục làm việc về các đề xuất của các quốc gia kém phát triển nhất liên quan đến vấn đề tốt nghiệp và các đề xuất cụ thể từ nhóm G90 gồm các nền kinh tế đang phát triển và các quốc gia kém phát triển nhất.
Trong cuộc họp Hội đồng Chung ngày 22 tháng 5, các chủ tịch đàm phán về nông nghiệp (Đại sứ Alparslan Acarsoy của Thổ Nhĩ Kỳ), trợ cấp nghề cá (Đại sứ Einar Gunnarsson của Iceland) và phát triển (Đại sứ Kadra Hassan của Djibouti) đã cung cấp báo cáo về các cuộc thảo luận trong lĩnh vực của họ kể từ cuộc họp Hội đồng Chung tháng 3 vừa qua.
BT
