Ngày 3 tháng 6, Tổng Giám đốc WTO Ngozi Okonjo-Iweala đã gặp Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev tại Almaty và phát biểu tại Diễn đàn Chính sách Thương mại Trung Á lần thứ hai trong chặng đầu tiên của chuyến thăm ba quốc gia: Kazakhstan, Uzbekistan và Azerbaijan. Tại Almaty, Tổng Giám đốc Okonjo-Iweala đã thảo luận với Tổng thống Tokayev về tình hình kinh tế của quốc gia và cảm ơn Kazakhstan vì sự ủng hộ mạnh mẽ đối với hệ thống thương mại đa phương cũng như các cuộc đàm phán gia nhập WTO của các nước láng giềng.
Tại Diễn đàn Chính sách Thương mại Trung Á lần thứ hai, được tổ chức bởi WTO hợp tác với Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) và Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC) với chủ đề “Hội nhập kinh tế thông qua gia nhập và thành viên WTO”, bà đã có bài phát biểu chính. Bà nhấn mạnh tiềm năng to lớn của khu vực và khẳng định rằng việc gia nhập và là thành viên WTO có thể được tận dụng để cải thiện hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế, thu hút đầu tư nước ngoài và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Diễn đàn kéo dài ba ngày đã quy tụ đại diện từ khu vực, bao gồm cả các chính phủ đang gia nhập và các thành viên WTO hiện tại, cùng các tổ chức đối tác. Các đại biểu đã thảo luận về cơ hội và thách thức của việc gia nhập WTO và giai đoạn hậu gia nhập từ góc nhìn khu vực.
Tổng Giám đốc Okonjo-Iweala cũng đã cùng Bộ trưởng Kinh tế Kazakhstan Arman Shakkaliyev và Chủ tịch Ngân hàng Quốc gia Timur Suleimenov tham gia, những người từng đảm nhận vai trò Chủ tịch Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 12 (MC12) tại Geneva năm 2022. Bà khen ngợi Chính phủ Kazakhstan vì đã tổ chức Diễn đàn và cung cấp nền tảng để thảo luận về các vấn đề hệ thống liên quan đến WTO “qua lăng kính khu vực Trung Á”.
Bà cũng cảm ơn Kazakhstan vì đã đồng tổ chức MC12 và vì sự lãnh đạo liên tục trong các vấn đề liên quan đến gia nhập, đặc biệt là đóng góp của họ cho công việc của Nhóm Các thành viên Điều XII của WTO.
Tổng Giám đốc Okonjo-Iweala nhấn mạnh vai trò của khu vực như một trung tâm trung chuyển thương mại, lưu ý tiềm năng của Tuyến Vận tải Quốc tế Xuyên Caspi (TITR) trong việc tăng cường kết nối giữa châu Âu và châu Á, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế khu vực. Tuyến đường này, còn được gọi là Hành lang Trung tâm, là một mạng lưới vận tải mô phỏng Con đường Tơ lụa cổ đại, kéo dài từ Trung Quốc đến châu Âu qua Kazakhstan, Biển Caspi và vùng Caucasus vào Thổ Nhĩ Kỳ.
Bà Okonjo-Iweala nhận xét rằng thương mại dọc theo hành lang này đã tăng trưởng ấn tượng trong những năm gần đây và có thể tăng gấp ba lần về khối lượng vào năm 2030. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa tiềm năng này, khu vực cần kết hợp đầu tư vào cơ sở hạ tầng cứng với cải thiện cơ sở hạ tầng mềm, đặc biệt là thông qua thực hiện Hiệp định Thuận lợi hóa Thương mại của WTO, giúp hợp lý hóa các thủ tục hải quan và trung chuyển, đồng thời giảm chi phí thương mại hơn 11%.
Với việc bổ sung các biện pháp thuận lợi hóa thương mại “số hóa”, chi phí thương mại có thể giảm thêm nữa. Chi phí thương mại thấp hơn, bà nói, có thể giúp các nền kinh tế Trung Á từ vị trí bên lề chuyển sang vị trí trung tâm trong mạng lưới sản xuất toàn cầu. Bà cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của các dịch vụ được cung cấp kỹ thuật số, lưu ý rằng mặc dù các quốc gia trong khu vực có thể không giáp biển, nhưng họ không cần phải bị khóa kỹ thuật số.
Mặc dù khu vực đang phải đối mặt với nhiều thách thức, Tổng Giám đốc Okonjo-Iweala bày tỏ sự lạc quan trước sự gia tăng động lực cho các nỗ lực hội nhập khu vực, nhấn mạnh vai trò mà việc gia nhập và là thành viên WTO có thể đóng góp trong việc thúc đẩy các nỗ lực này. “Các quốc gia trong khu vực đang đặt trọng tâm rõ ràng vào hội nhập toàn cầu và khu vực, đồng thời tìm cách tái cân bằng các mối quan hệ nội vùng với sự gia tăng thương mại và kết nối,” bà nói.
Bà nhấn mạnh tiến bộ của Uzbekistan, Turkmenistan và Azerbaijan trong các cuộc đàm phán gia nhập. Uzbekistan đã tăng cường các cuộc đàm phán vào năm ngoái và Nhóm công tác về việc gia nhập đã tổ chức cuộc họp lần thứ 8 cách đây hai tuần. Turkmenistan cũng đã bắt đầu quy trình gia nhập vào năm 2022 và đang tích cực chuẩn bị gói tài liệu ban đầu. Azerbaijan đã tái khởi động việc gia nhập vào năm ngoái sau sáu năm gián đoạn.
“Tôi rất hào hứng trước sự tái cam kết của họ và những tiến bộ đáng kể đã đạt được cho đến nay,” bà Okonjo-Iweala nói.
Diễn đàn Chính sách Thương mại Trung Á sẽ kéo dài đến ngày 5 tháng 6 và bao gồm các phiên thảo luận chuyên đề về hỗ trợ kỹ thuật cho gia nhập và hậu gia nhập, thuận lợi hóa thương mại và mối liên hệ giữa thương mại và môi trường.
BT
