Phát biểu của Tiến sĩ Ngozi Okonjo-Iweala, Tổng Giám đốc WTO
Lời mở đầu
Kính thưa Chủ tọa,
Kính thưa quý vị đại biểu, thưa quý ông bà,
Chào buổi sáng. Tôi rất vui mừng được tham dự hội nghị hôm nay về việc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) của Azerbaijan.
Trước tiên, cho phép tôi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Giáo sư Adalat Jalal Muradov, Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc gia Azerbaijan, vì đã đón tiếp chúng ta một cách nhiệt tình. Tôi cũng xin cảm ơn các đại diện từ Chính phủ Azerbaijan, khu vực tư nhân và giới học thuật vì sự tham gia của họ. Chúng ta cũng có sự hiện diện của Đại sứ Alparslan Acarsoy, Đại diện Thường trực của Thổ Nhĩ Kỳ tại WTO và là Chủ tịch Nhóm Công tác về Gia nhập WTO của Azerbaijan.
Tôi rất vui khi được có mặt tại Baku theo lời mời của Chính phủ Azerbaijan. Rõ ràng, Azerbaijan đang nghiêm túc xem xét việc gia nhập WTO. Quốc gia này đã kích hoạt lại tiến trình gia nhập vào tháng 7 năm ngoái với cuộc họp đầu tiên của Nhóm Công tác sau 6 năm gián đoạn. Cuộc họp này, do Đại sứ Acarsoy chủ trì, đã mang lại động lực mới cho một tiến trình bắt đầu từ 27 năm trước.
Tầm quan trọng của việc gia nhập WTO
Việc trở thành thành viên WTO không hề dễ dàng. Quá trình gia nhập là một cuộc đàm phán tích cực giữa các thành viên WTO hiện tại và chính phủ quốc gia gia nhập để xác định các điều kiện cụ thể. Các quốc gia nộp đơn phải thực hiện những cải cách lớn về cơ cấu, từ giảm thuế quan và rào cản phi thuế quan, loại bỏ trợ cấp xuất khẩu, thay đổi cách vận hành của doanh nghiệp nhà nước, công bố các sắc lệnh liên quan đến thương mại, và thiết lập các cơ quan xét xử độc lập để xem xét các hành động hành chính.
Mặc dù những cải cách này có thể gặp khó khăn chính trị, nhưng các phân tích cho thấy rằng gia nhập WTO — và các cải cách đi kèm — mang lại lợi ích kinh tế đáng kể.
Lợi ích từ quá trình gia nhập WTO
Các nhà kinh tế của WTO đã chỉ ra rằng các thành viên trải qua quá trình gia nhập sau năm 1995, như Azerbaijan hiện nay, có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao hơn đáng kể sau khi gia nhập và nhận được nhiều vốn đầu tư hơn. Các quốc gia gia nhập WTO từ năm 2004 đến 2014 đã có tiến bộ lớn trong việc bắt đầu kinh doanh, tiếp cận tín dụng và giao thương qua biên giới.
Ví dụ thực tế từ các quốc gia:
- Kazakhstan: Sau khi gia nhập WTO vào năm 2015, đầu tư trực tiếp nước ngoài vào lĩnh vực công nghệ thông tin và truyền thông của Kazakhstan tăng trung bình 18% mỗi năm từ năm 2017 đến 2023, giúp giảm đáng kể giá dịch vụ viễn thông và tăng cường khả năng tiếp cận kỹ thuật số.
- Lào: Đơn giản hóa và tự động hóa các thủ tục thông quan biên giới đã giúp giảm đáng kể thời gian nhập khẩu và xuất khẩu.
Tác động tiềm năng đối với Azerbaijan
Azerbaijan cũng có thể đạt được những lợi ích tương tự:
- Tăng trưởng GDP thực tế: Một nghiên cứu của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) cho thấy gia nhập WTO có thể tăng GDP thực tế của Azerbaijan thêm 9% và tăng doanh thu thuế quan 30-40%.
- Đầu tư trực tiếp nước ngoài: Dự kiến tăng tới 95%, hỗ trợ đa dạng hóa thương mại và thúc đẩy tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.
- Tăng trưởng thu nhập: Gia nhập WTO có thể hỗ trợ tăng 6% thu nhập thực tế, mang lại lợi ích cho người lao động.
Với vị trí chiến lược nằm giữa các hành lang thương mại Bắc-Nam và Đông-Tây, Azerbaijan có cơ hội trở thành trung tâm kinh tế hấp dẫn. Tuy nhiên, để tận dụng tiềm năng này, Azerbaijan cần kết hợp đầu tư vào cơ sở hạ tầng cứng và mềm — bao gồm “kết nối chính sách thương mại” như hài hòa hóa thủ tục hải quan và quá cảnh.
Kết luận
Hành trình gia nhập WTO là một nỗ lực hợp tác, đòi hỏi sự phối hợp từ chính phủ, khu vực tư nhân, giới học thuật và các tổ chức đối tác. WTO sẵn sàng cung cấp sự hỗ trợ cần thiết để giúp Azerbaijan hoàn thành hành trình này.
Tôi mong chờ những thảo luận hôm nay và cảm ơn sự chú ý của quý vị.
Lời kết thúc
Kính thưa quý vị, như tôi đã đề cập trước đó, Azerbaijan bắt đầu quá trình gia nhập WTO từ 27 năm trước. Kể từ đó, quốc gia này đã đầu tư nhiều nguồn lực cho tiến trình này và đặt nền móng vững chắc.
Kể từ khi Azerbaijan nộp đơn xin gia nhập vào tháng 6 năm 1997, đã có 33 nền kinh tế khác trải qua quá trình gia nhập WTO và trở thành thành viên tích cực của tổ chức. Hai thành viên mới — Comoros và Timor-Leste — sẽ được bổ sung trong vài tháng tới, sau khi ký Nghị định thư Gia nhập vào tháng 2.
Cảm ơn quý vị đã lắng nghe.
BT
