Ứng xử văn hóa với di sản

Sự xuất hiện loạt ảnh đôi nam nữ khỏa thân tại thắng cảnh du lịch nổi tiếng hồ Tuyền Lâm, TP Đà Lạt mới đây đã khiến nhiều người không khỏi bất bình, thì việc xuất hiện hình ảnh các cặp đôi vô tư nằm, ngồi tạo dáng chụp ảnh trên mái ngói âm dương của những ngôi nhà cổ tại phố cổ Hội An một lần nữa tiếp tục khiến dư luận dậy sóng. Từ đây, vấn đề về ý thức của một số người dân, nhất là lớp trẻ trong ứng xử với di tích, di sản đang cần đặt dấu hỏi.

Được biết, thời gian qua, ở một số quán cà-phê có không gian sân thượng trong lòng phố cổ Hội An, khách đến gọi đồ uống đã tự ý trèo sang mái những ngôi nhà cổ bên cạnh để chụp ảnh, trong khi có những nhà đã hư hỏng về cấu kiện, mái ngói cũ rệu rã. Điều đáng nói là tình trạng này đã tồn tại khá lâu, thậm chí có những đơn vị chụp ảnh cưới còn không ngần ngại dẫn khách tới đây để lưu lại các bức ảnh “để đời”. Hành vi này không chỉ là sự xâm hại đáng báo động đối với di tích, di sản, mà còn trực tiếp gây nguy hiểm cho chính những người chụp ảnh. Để hạn chế tình trạng nêu trên, một số quán cà-phê đã phải tiến hành chăng lưới thép, căng dây thừng, dựng hàng rào… trên lan can sân thượng, song vì thế lại làm ảnh hưởng mỹ quan phố cổ, khiến không gian di sản văn hóa thế giới này ít nhiều đánh mất vẻ bình yên, hiền hòa vốn có.

Những trường hợp tương tự không phải là hiếm, khi mà những khu di sản, di tích lịch sử chứa đựng nhiều giá trị to lớn chỉ đơn giản được coi như bối cảnh chụp ảnh. Nhìn những hình ảnh đó, mỗi chúng ta không chỉ lo cho sự an toàn của di tích, di sản, mà còn buồn trước nhận thức, ứng xử của một bộ phận giới trẻ.

Đành rằng, việc lưu lại những tấm hình làm kỷ niệm khi có dịp tới thăm một địa điểm nào đó là nhu cầu bình thường; mong muốn có được những bức ảnh độc đáo, khác lạ cũng là nguyện vọng chính đáng của mỗi người. Song chụp ở đâu, vào lúc nào và như thế nào cho phù hợp lại không phải điều ai cũng lưu tâm, cũng biết. Thậm chí, việc tạo dáng để có những bức ảnh chủ yếu nhằm đăng lên facebook theo kiểu không giống ai dường như đang trở thành một thứ mốt, trào lưu để nhiều người trẻ khẳng định bản thân trong thế giới ảo, cho nên bất chấp không gian chụp là di sản hay di tích – những nơi cần có thái độ và hành xử đúng mực, các bức ảnh phản cảm vẫn ra đời.

Di tích, di sản vốn nhạy cảm và dễ bị tổn thương, cho nên cần hạn chế những tác động từ bên ngoài dù là nhỏ nhất, trong đó không loại trừ hành vi xâm phạm di tích, di sản để chụp ảnh. Tại Thái-lan, sau khi phát hiện hai du khách người Mỹ chụp ảnh nhạy cảm tại một ngôi đền ở Băng-cốc, lực lượng chức năng nước này đã lập tức xử phạt hành chính và trục xuất họ. Hay tại Ma-lai-xi-a, khi đoạn phim ghi lại phần trình diễn phản cảm của hai du khách Trung Quốc trước một ngôi đền thiêng được phát tán, cảnh sát nước này đã buộc các du khách nhanh chóng nộp phạt và hồi hương.

Điều này cho thấy, pháp luật nhiều nước không chỉ lên án mạnh mẽ mà còn có hình phạt thích đáng đối với những hành vi thiếu tôn trọng di tích, di sản của quốc gia họ, bất kể đối tượng gây ra là ai. Trong khi đó, ở nước ta lâu nay, hướng xử lý cho những trường hợp tương tự phần lớn chỉ dừng lại ở cảnh báo, nhắc nhở. Cho nên, đã đến lúc cần có những giải pháp mạnh mẽ, nghiêm khắc hơn để ngăn chặn, xử lý những ứng xử lệch lạc với di sản, dù đó chỉ là sự phản cảm khi tạo dáng chụp ảnh.

Muốn du khách quốc tế tôn trọng, gìn giữ những di tích, di sản khi tới tham quan Việt Nam, trước hết người dân trong nước phải biết trân trọng, hành xử đúng mực với di sản nước mình. Và để làm được điều này, bên cạnh việc nâng cao nhận thức thái độ ứng xử phù hợp với di sản, di tích cho công chúng, nhất là những người trẻ, cần sự vào cuộc tích cực và trách nhiệm của cả chính quyền địa phương, ban quản lý di tích, di sản và cộng đồng những người sống trong di sản. Tuyên truyền, nhắc nhở, khuyến cáo về những điều nên, không nên trong ứng xử với di sản là hết sức cần thiết, nhưng vẫn rất cần có những chế tài đủ mạnh, đủ sức răn đe để xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm, xâm hại đến di tích, di sản ở nhiều cấp độ.

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137