Du lịch ảo hay còn gọi là du lịch thực tế ảo đang phát triển mạnh mẽ vài năm gần đây bởi sự phát triển nhanh chóng của công nghệ
Du lịch ảo là xu hướng phát triển tất yếu trong kỷ nguyên số khi mà mội ngành nghề lĩnh vực đều chịu tác động từ sự thay đổi công nghệ. Cùng với việc đi theo xu thế chung, du lịch ảo mang lại nhiều vấn đề cho ngành du lịch.
Du lịch ảo là gì?
Du lịch ảo (Virtual Tourism) là hình thức trải nghiệm các điểm đến thông qua công nghệ thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR), hoặc các nền tảng kỹ thuật số khác. Khách du lịch không cần di chuyển vật lý nhưng vẫn có thể tham quan, khám phá văn hóa, lịch sử và cảnh quan từ bất kỳ nơi nào trên thế giới. Du lịch trải nghiệm bằng công nghệ thực tế ảo là hướng đi tất yếu để bắt kịp sự phát triển của ngành trong khu vực và thế giới. Du lịch ảo hay du lịch thực tế ảo là kỷ nguyên mới cho cuộc cách mạng mới mang tên Du lịch 4.0
Tiềm năng phát triển của du lịch ảo
Theo báo cáo của Allied Market Research, thị trường du lịch ảo toàn cầu đạt giá trị 5,2 tỷ USD vào năm 2022 và dự kiến tăng trưởng với tốc độ CAGR 30% từ 2023 đến 2030. Sự phát triển của các công nghệ VR/AR, trí tuệ nhân tạo (AI), và 5G đã mở rộng khả năng tiếp cận và cải thiện chất lượng trải nghiệm du lịch ảo.
Tiện lợi và tiếp cận dễ dàng
Đổi mới ngành du lịch thì việc ứng dụng thực tế ảo vào du lịch là một đột phá mới . Thực tế đã chứng minh được tính hiệu quả mà nó mang lại cho các dự án, các địa phương. Thu hút du khách tới các địa điểm du lịch, di tích thắng cảnh của các địa phương. Thực tế ảo là cho phép trải nghiệm chìm đắm, thậm chí có thể đi lại, tương tác trực tiếp vào không gian đó sẽ phát huy tối đa sự hứng thú, tạo nên sự ấn tượng, thèm khát đến một địa điểm nào đó mà họ chưa có điều kiện đến hoặc đang trong quá trình tham khảo. Ngành du lịch với tốc độ phát triển tốt, các công ty cũng bắt đầu cạnh tranh nhau khốc liệt hơn. Cải tiến quy trình, đổi mới là cách tốt nhất để tạo lợi thế cạnh tranh giữa các công ty, các quốc gia với nhau.
Đổi mới cách quản lý, vận hành, tạo điều kiện phục vụ tốt nhất cho du khách là việc phải làm. Ứng dụng công nghệ mới là một đòn bẩy tạo ra sự khác biệt nâng cao hiệu quả nhanh nhất. Đặc thù của du lịch cần thu hút, tham khảo trải nghiệm trước để thu hút du khách đến thăm. Tạo được sự tiện lợi cho khách chọn, kết nối nhanh chóng, mọi lúc mọi nơi là xu hướng mới.
Thưc tế ảo VR, thực tế tăng cường AR đủ tất cả yêu cầu trên để đôi mới du lịch. Du lịch ảo là phần quan trọng làm nên du lịch 4.0, nó đổi mới toàn diện cách làm. Kết nối khách hàng với công ty du lịch, quảng bá, trải nghiệm người dùng, đặt tour,thanh toán online. Khi muốn đến du lịch một địa danh nhưng cần tham khảo, thông tin, hình ảnh, video đã sẵn. Bạn giờ có thể trải nghiệm nó vào tham quan, đi lại, tương tác với các vật thể ở đó trên website3D,Trên thiết bị kính thực tế ảo VR, hay trên thiết bị di động bằng thực tế tăng cường AR. Sau khi trải nghiệm thấy đẹp, thích, thì có thể đặt tour thanh toán trực tiếp mọi lúc, mọi nới
Du lịch ảo đáp ứng nhu cầu của những người không thể di chuyển vật lý, chẳng hạn như người cao tuổi, người khuyết tật, hoặc những người không có đủ tài chính. Khách hàng có thể tham gia vào các chuyến tham quan bất cứ lúc nào, không bị ràng buộc bởi thời gian hoặc chi phí đi lại.
Du lịch ảo góp phần trong công tác bảo tồn và giáo dục
Nhiều di sản có nguy cơ bị hư hại do lượng du khách quá đông, nhưng với công nghệ ảo, các điểm đến có thể được “bảo tồn kỹ thuật số” và giảm bới số lượng đến trực tiếp điều này giảm tác động đến di sản. Du lịch ảo cung cấp cơ hội học tập, giúp mọi người hiểu rõ hơn về lịch sử, văn hóa, và thiên nhiên mà không cần tác động trực tiếp đến môi trường.
Lợi nhuận có được từ hoạt động du lịch ảo
Theo các báo các báo cáo của ngành du lịch thì hiện nay nhiều công ty, bảo tàng, và điểm đến tính phí từ 10 – 50 USD cho một chuyến tham quan ảo kéo dài từ 30 phút đến 2 giờ. Cùng với tiền bán vé cho chuyến du lịch ảo, điểm đến còn bán sản phẩm và dịch vụ kèm theo như cung cấp các khóa học, tài liệu, hoặc quà lưu niệm liên quan đến điểm tham quan. Ví dụ, khách hàng có thể mua mô hình 3D của di tích đã tham quan. Ngoài ra, điểm đến còn có thể thu được tiền quảng cáo từ các thương hiệu muốn quảng cáo sản phẩm trong các tour du lịch ảo.
Chi phí thấp, lợi nhuận cao
Mặc dù yêu cầu đầu tư vào công nghệ (máy quay 360 độ, phần mềm VR/AR), nhưng chi phí vận hành du lịch ảo thấp hơn nhiều so với du lịch truyền thống. Khả năng tái sử dụng liên tục trong nhiều năm, các nội dung số như video, hình ảnh và bản đồ ảo có thể được sử dụng nhiều lần mà không phát sinh thêm chi phí.
Minh chứng lợi nhuận các tour du lịch ảo trên thế giới
Bảo tàng Louvre (Pháp) là điển hình thành công. Tour tham quan ảo của bảo tàng này đã thu hút hơn 10 triệu lượt truy cập trong năm 2020, tạo doanh thu lớn từ các dịch vụ đi kèm như sách và bản đồ kỹ thuật số. Google Arts & Culturu, cung cấp trải nghiệm miễn phí, nhưng hợp tác với các tổ chức nghệ thuật để phát triển nội dung độc quyền và chia sẻ doanh thu từ quảng cáo.
Thách thức và hạn chế
Thách thức đầu tiền đó là yêu cầu công nghệ cao, để tạo ra các trải nghiệm du lịch ảo chân thực, cần đầu tư lớn vào thiết bị VR/AR, phần mềm và nhân lực phát triển. Khả năng tiếp cận, không phải tất cả khách hàng đều sở hữu thiết bị VR hoặc có khả năng sử dụng công nghệ này. Thiếu tính tương tác thực tế, số nhiều du khách vẫn thích sự tương tác trực tiếp với thiên nhiên, văn hóa, và con người địa phương mà du lịch ảo không thể thay thế hoàn toàn. Ngoài ra sự cạnh tranh lớn cũng phải kể đến khi lĩnh vực này có sự tham gia của các tập đoàn công nghệ lớn như Google, Meta khiến các doanh nghiệp nhỏ khó cạnh tranh.
Tiềm năng phát triển tại Việt Nam
Việt Nam sở hữu nhiều tài nguyên gồm các di sản thiên nhiên và văn hóa như Vịnh Hạ Long, Cố đô Huế, và phố cổ Hội An – những điểm đến lý tưởng để số hóa thành trải nghiệm du lịch ảo.
Các tour ảo có thể được sử dụng để quảng bá du lịch quốc tế, giúp du khách trải nghiệm trước khi quyết định tham quan thực tế.
Việt Nam hiện nay đang hợp tác với các nền tảng quốc tế như Google Arts & Culture và Oculus, đây là cơ hội tốt nếu như tiếp tục hợp tác rộng hơn để phát triển nội dung du lịch ảo, từ đó tiếp cận thị trường toàn cầu.
Du lịch ảo không chỉ là xu hướng tạm thời mà còn là cơ hội dài hạn cho ngành du lịch, đặc biệt trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển. Mặc dù không thể thay thế hoàn toàn du lịch truyền thống, du lịch ảo mở ra cánh cửa mới cho việc bảo tồn di sản, giáo dục cộng đồng và tạo nguồn thu bền vững. Tại Việt Nam, việc đầu tư vào du lịch ảo không chỉ giúp khai thác hiệu quả tài nguyên du lịch mà còn nâng cao vị thế trên bản đồ du lịch quốc tế. Với sự kết hợp giữa tài nguyên phong phú và công nghệ hiện đại, tiềm năng lợi nhuận từ loại hình này là rất lớn.
NLH