Nhiều bảo tàng ở Việt Nam đã áp dụng những cách tiếp cận sáng tạo và hấp dẫn để thu hút nhiều du khách hơn trong thời đại kỹ thuật số.
Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam là bảo tàng lớn nhất cả về diện tích và quy mô. Từ khi khai trương, bảo tàng đã thu hút được sự quan tâm đáng kể của công chúng một phần nhờ hệ thống triển lãm hiện đại và cách mô tả sinh động các mốc lịch sử lớn của đất nước.
Các hiện vật của bảo tàng, đặc biệt là những hiện vật miêu tả những chiến thắng quan trọng như chiến dịch Điện Biên Phủ, Hồ Chí Minh, để lại ấn tượng khó phai nhờ sự lồng ghép giữa lịch sử và công nghệ trình bày hiện đại.
Nguyễn Quang Thái, ở Quận Tây Hồ, Hà Nội, cho biết anh đã đến thăm bảo tàng hai lần và rất ấn tượng bởi phong cách triển lãm độc đáo, sử dụng công nghệ để kể những câu chuyện lịch sử một cách lôi cuốn người lớn và trẻ em.
Bảo tàng Quảng Ninh đã trở thành một địa điểm du lịch nổi tiếng, tạo nguồn thu nhập đáng kể từ du lịch và trở thành bảo tàng cấp tỉnh đầu tiên ở Việt Nam được tự chủ hoàn toàn về tài chính.
Kiến trúc mang tính biểu tượng và công nghệ trưng bày hiện đại cũng như các sự kiện văn hóa sáng tạo thường xuyên đã thu hút nhiều du khách.
Tại Hà Nội, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam là một câu chuyện thành công khác khi cung cấp các hoạt động trải nghiệm năng động và triển lãm ngoài trời độc đáo tái hiện lối sống của các dân tộc Việt Nam khác nhau.
Trong khi đó, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam và Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đang đi đầu trong việc tích hợp công nghệ số, triển khai màn hình thực tế ảo để nâng cao trải nghiệm của du khách.
Giá trị mới cho bảo tàng
Theo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Việt Nam hiện có 188 bảo tàng, trong đó có 128 bảo tàng công cộng và 60 bảo tàng tư nhân, lưu giữ hơn 4 triệu hiện vật, nhiều trong số đó có ý nghĩa lịch sử và văn hóa. Trong khi một số bảo tàng xuất sắc trong việc thu hút du khách và trở thành điểm nóng về văn hóa và du lịch, nhiều bảo tàng vẫn gặp khó khăn trong việc đáp ứng sự mong đợi của khách tham quan.
Ông Nguyến Tiến Đà, Giám đốc Bảo tàng Hà Nội, cho rằng trong bối cảnh kỹ thuật số phát triển nhanh chóng, chuyển đổi kỹ thuật số có thể nâng cao hiệu quả hoạt động và tạo ra những trải nghiệm mới cho du khách. Để tăng sức hấp dẫn, bảo tàng không chỉ chú trọng trưng bày hiện vật bảo tồn di sản mà còn tổ chức các sự kiện, hoạt động văn hóa ý nghĩa.
Trung tâm Điều phối Hoạt động Sáng tạo Hà Nội được ra mắt tại Bảo tàng Hà Nội, tạo động lực mới để bảo tàng nâng cao giá trị và trở thành không gian sáng tạo ở thủ đô.
Ông Phùng Quang Thắng, Chủ tịch Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Du lịch bền vững Việt Nam, đề nghị các bảo tàng thường xuyên thay đổi chủ đề triển lãm để trở thành không gian sáng tạo đặc sắc. Ông nói thêm rằng họ cần nâng cao giá trị của mình thông qua các hoạt động trải nghiệm thực tế.
Tiến sĩ Nguyên Việt, Giám đốc Trung tâm Tiền sử Đông Nam Á khuyến nghị các bảo tàng nên mở rộng chủ đề và hợp tác với các nhà sưu tập tư nhân để làm phong phú thêm các bộ sưu tập của mình .
“ Nhiều nhà sưu tập tư nhân sở hữu những đồ vật quý hiếm. Các bảo tàng nên thiết lập cơ chế hợp tác để thu mua những đồ vật này, từ đó làm phong phú thêm nội dung triển lãm “, ông nói.
Quốc hội đã thông qua luật sửa đổi về di sản văn hóa vào ngày 24/11, trao trách nhiệm mới cho các bảo tàng. Các bảo tàng giờ đây không còn chỉ thu thập, bảo tồn và trưng bày hiện vật mà còn diễn giải, giáo dục và phát huy di sản văn hóa.
Điều này đòi hỏi các bảo tàng phải mạnh dạn đổi mới trong cách quản lý, vận hành, tổ chức triển lãm và chiến lược quảng bá, từ đó củng cố vai trò của mình trong xã hội đương đại.
TLH
