Bất cứ ai từng đặt chân đến Vân Đồn đều có chung cảm nhận về một vùng thắng cảnh kỳ vĩ còn mang đậm nét hoang sơ.
Nằm trong vùng Vịnh Bái Tử Long, bên cạnh Vịnh Hạ Long, huyện đảo Vân Đồn quy tụ hơn 600 hòn đảo lớn, nhỏ; nhiều hang động kỳ vĩ, bãi tắm đẹp, nước trong xanh, cát mịn trải dài hàng km như bãi Quan Lạn, Minh Châu, Ngọc Vừng. Cùng với đó là những di chỉ khảo cổ học có giá trị, di tích lịch sử văn hoá nổi tiếng như đình Quan Lạn, những dấu ấn còn lưu lại của thương cảng sầm uất bậc nhất một thời…
Để thuận lợi cho việc phát triển du lịch, thời gian qua, Vân Đồn đã tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng cho các khu du lịch. Ngoài việc đầu tư, nâng cấp mở rộng tuyến đường tỉnh lộ 334, các bến cập tàu, tuyến đường trên đảo cũng được chú trọng đầu tư xây dựng. Giao thông thuận lợi các phương tiện vận chuyển khách như các tuyến xe liên tỉnh, các hãng taxi, các tuyến tàu ra đảo, số lượng, số chuyến được đưa vào sử dụng cũng không ngừng được nâng cao về số lượng và chất lượng, phong phú về loại hình. Đến nay, đã có 6 hãng taxi phục vụ việc đi lại trong nội thị. Đặc biệt, từ năm 2009 đã mở được 6 tuyến tàu cao tốc đi các xã đảo Quan Lạn, Minh Châu, phục vụ cho 20 chuyến đi – về với lượng khách bình quân 40 khách/tàu. Do đó đã góp phần giảm đáng kể số thời gian đi lại của người dân và du khách. Cùng với giao thông hệ thống thông tin liên lạc trên huyện đảo đã được thông suốt, không còn tình trạng mất sóng hay nghẽn sóng như trước đây. Dịch vụ ăn uống phục vụ du lịch cũng được từng bước cải thiện, các món ăn của các nhà bè và các nhà hàng kinh doanh dịch vụ ăn uống tuy còn đơn giản nhưng bước đầu đã giới thiệu được với du khách những đặc sản của địa phương. Những mô hình nuôi thủy hải sản như nuôi tu hài, hải sâm, bào ngư, sá sùng, ngán, trai ngọc, cá song, hàu… kết hợp với du lịch đang dần được hình thành tạo nên nét đặc trưng riêng biệt cho du lịch vùng biển đảo.
Nhận thấy tiềm năng thế mạnh của địa phương, trong thời gian qua đã có nhiều dự án về du lịch của doanh nghiệp tư nhân đầu tư cho hoạt động này. Hiện nay trên địa bàn huyện có 17 dự án về du lịch đang triển khai, trong đó tiêu biểu như khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng, tắm biển trên các đảo Quan Lạn, Ngọc Vừng, Minh Châu đã mang lại những sản phẩm du lịch hấp dẫn du khách. Đặc biệt, đảo Quan Lạn đang trở thành điểm đến của du lịch nghỉ dưỡng với những bãi cát thuỷ tinh trải rộng. Bên cạnh đó, trên địa bàn huyện có 63 cơ sở lưu trú với gần 850 phòng nghỉ; cơ sở phòng nghỉ được hoàn thiện để đáp ứng được nhu cầu của du khách. Gần đây bằng nguồn vốn của Nhà nước và xã hội hóa, huyện đảo đã có thêm nhiều công trình mới tại khu du lịch Bãi Dài, xây dựng và đưa vào hoạt động như khu lưu niệm Bác Hồ tại xã Ngọc Vừng, chùa Cái Bầu – Thiền viện Trúc Lâm Giác Tâm… đã tạo thêm nhiều điểm du lịch hấp dẫn. Nếu như những năm trước đây lượng khách du lịch đến Vân Đồn với thời gian ngắn, số lượng nhỏ, lẻ thì trong 2 năm trở lại đây huyện Vân Đồn đã đón những đoàn khách đi theo tour, tuyến với thời gian lưu trú lâu hơn. Trong năm 2010, lượng khách đến huyện đạt trên 415.000 lượt, trong đó khách quốc tế là 5.040 lượt tập trung chủ yếu tại các điểm du lịch thuộc các xã Minh Châu, Quan Lạn, Hạ Long, Đông Xá.
Với những tiềm năng thế mạnh của mình, Vân Đồn hoàn toàn có thể biến du lịch trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn. Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận một thực tế là những đầu tư cho du lịch tại huyện đảo này thời gian qua còn chưa xứng tầm với những tiềm năng thế mạnh mà địa phương đang có. Mặc dù các cơ sở lưu trú tăng nhưng phần lớn vẫn là nhà nghỉ thuần tuý, chất lượng không cao. Các tour, tuyến chưa được mở rộng khai thác nên còn đơn điệu; thiếu các dịch vụ vui chơi giải trí. Đặc biệt, sự liên kết giữa các đơn vị kinh doanh còn hạn chế, việc phát triển các sản phẩm mang thương hiệu Vân Đồn chưa được hoàn thiện. Nguồn nhân lực cho phát triển kinh tế biển đảo nói chung và du lịch nói riêng còn thấp nên ảnh hưởng không nhỏ đến việc tạo ra các sản phẩm du lịch hấp dẫn, nâng cao chất lượng dịch vụ. Đó là những khó khăn mà huyện đảo mong muốn cùng với những nhà đầu tư cải thiện trong thời gian tới.
Hy vọng rằng, với sự quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất, nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch chắc chắn trong tương lai không xa huyện đảo Vân Đồn sẽ trở thành một điểm đến không thể thiếu trong hành trình của các du khách trong và ngoài nước khi đến với Quảng Ninh./.