Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được thông qua ngày 20 tháng 6 năm 2023 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2024, trong đó khoản 1 Điều 28 quy định:
“Tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ có số lượng lớn người tiêu dùng mua, sử dụng thường xuyên, liên tục, có tác động trực tiếp, lâu dài đến người tiêu dùng phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung với cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trước khi sử dụng để giao kết với người tiêu dùng.
Căn cứ vào điều kiện kinh tế – xã hội và nhu cầu bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong từng thời kỳ, Thủ tướng Chính phủ ban hành, sửa đổi Danh mục sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung theo quy định tại Điều này”. Triển khai nhiệm vụ trên, hiện nay Bộ Công Thương đang lấy ý kiến của nhân dân đối với dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành Danh mục sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung bao gồm các sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ: Cung cấp điện sinh hoạt; Cung cấp nước sinh hoạt; Truyền hình trả tiền; Thông tin di động mặt đất (hình thức thanh toán: trả sau); thông tin di động mặt đất (hình thức thanh toán: trả trước); Truy nhập internet trên mạng viễn thông cố định mặt đất; Vận chuyển hành khách đường hàng không; Vận chuyển hành khách đường sắt; Mua bán căn hộ chung cư, dịch vụ quản lý vận hành nhà chung cư; Nền tảng số trung gian quy mô lớn hoặc rất lớn cung cấp dịch vụ thương mại điện tử.
Như vậy, so với Quyết định số 02 và các Quyết định sửa đổi, bổ sung, dự thảo Quyết định giữ 08/09 sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; bỏ 01 dịch vụ (điện thoại cố định mặt đất) và bổ sung 01 dịch vụ (nền tảng số trung gian quy mô lớn hoặc rất lớn cung cấp dịch vụ thương mại điện tử).
Theo Dự thảo, Bộ Công Thương đề xuất bổ sung “dịch vụ nền tảng số trung gian quy mô lớn hoặc rất lớn cung cấp dịch vụ thương mại điện tử” vào Danh mục sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ phải đăng ký HĐTM, ĐKGDC dựa trên các tiêu chí quy định tại khoản 1 Điều 28 của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 và một số tiêu chí khác liên quan.
Bộ Công Thương cũng đề xuất bỏ dịch vụ điện thoại cố định mặt đất ra khỏi Danh mục sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ phải đăng ký HĐTM, ĐKGDC. Lĩnh vực này được đưa vào Danh mục phải đăng ký HĐTM, ĐKGDC từ năm 2012 nhưng đến nay số lượng người tiêu dùng đã giảm mạnh (chỉ còn chiếm khoảng 1,9% so với điện thoại di động và chủ yếu được cung cấp cho khối các cơ quan, tổ chức chính quyền, doanh nghiệp), dẫn đến số lượng doanh nghiệp viễn thông cung cấp dịch vụ này và số lượng giao kết HĐTM, ĐKGDC cũng giảm đi đáng kể…
Dương Viết Huy